Okuyiga kw'eddaala ly'abazaalisa
Okuyiga kw'eddaala ly'abazaalisa kwe kumu ku makubo ag'enjawulo mu by'obulamu. Kikulu nnyo eri abo abalina okwagala okuyamba abalala n'okukola obulungi mu kitundu kyabwe. Okufuna eddaala lino kisobozesa omuntu okufuna obumanyi n'obukugu obwetaagisa okukola ng'omuzaalisa omutuufu.
Ebitundu ebikulu mu kuyiga kuno mulimu:
-
Okumanya omubiri gw’omuntu n’engeri gye gukolamu
-
Okumanya endwadde ez’enjawulo n’engeri y’okuzijjanjaba
-
Okumanya eddagala n’engeri y’okuliyisa
-
Okumanya engeri y’okukuuma obulamu n’okuziyiza endwadde
-
Okumanya engeri y’okuyamba abalwadde mu mbeera ez’enjawulo
Bbanga ki lyewetaagisa okumala nga oyiga eddaala ly’abazaalisa?
Ebbanga ly’okuyiga eddaala ly’abazaalisa lyawukana okusinziira ku nsi n’ettendekero. Mu bunji, kiweza emyaka esatu okutuuka ku ena okumala eddaala ly’abazaalisa. Wabula, waliwo n’amakubo amaangu agaweza emyaka ebiri oba esatu.
Abamu bayinza okwetaaga okumala ebbanga eddene okusinziira ku ngeri gye bayigamu. Abayiga mu biseera byabwe eby’eddembe bayinza okumala ebbanga eddene okusinga abo abayiga buli lunaku. Kikulu okumanya nti okuyiga kuno kwetaaga obudde bungi n’okwewayo.
Bintu ki ebyetaagisa okuyingira mu ttendekero ly’abazaalisa?
Okuyingira mu ttendekero ly’abazaalisa kyetaaga bintu bingi. Ebisinga obukulu mulimu:
-
Okuba nga wamaliriza essomero erya waggulu n’amapasa amalungi
-
Okuba n’obukugu obw’oku ntandikwa mu by’obulamu
-
Okuba n’ebbaluwa ez’okukakasa nti oli mulamu bulungi
-
Okuba n’empapula z’okwewandiisa ezituufu
-
Okuba n’obukugu mu lulimi olukozesebwa mu ttendekero
Ettendekero limu ne limu lirina ebyetaago byalyo eby’enjawulo. Kikulu okukebera ebyetaago by’ettendekero ly’oyagala okuyingiramu ng’tonnalyingiramu.
Mikisa ki egiri mu kuba omuzaalisa?
Okuba omuzaalisa kireta emikisa mingi. Egimu ku gyo mulimu:
-
Okuyamba abalala n’okukyusa obulamu bwabwe
-
Okufuna emirimu egy’enjawulo mu malwaliro, amakalidde, n’ebitundu by’abantu
-
Okufuna empeera ennungi n’obukozesa obulungi
-
Okufuna omukisa ogw’okweyongera mu by’obulamu
-
Okukola n’abantu ab’enjawulo n’okuyiga ebintu ebipya buli lunaku
Wabula, kikulu okujjukira nti omulimu guno gwetaaga okwewayo n’obuvumu. Omuzaalisa alina okukola essaawa nnyingi era ng’ayinza okuyitibwa mu biseera eby’enjawulo.
Bintu ki ebizibu mu kuba omuzaalisa?
Wadde ng’omulimu gw’obuzaalisa gulina emikisa mingi, gulina n’ebizibu byagwo. Ebimu ku bizibu ebiyinza okusangibwa mulimu:
-
Okukola essaawa nnyingi n’okukola mu biseera eby’enjawulo
-
Okusisinkana embeera ez’obulumi n’okufiirwa
-
Okwetaaga okweyongera okuyiga n’okufuna ebbaluwa empya
-
Okusisinkana embeera ez’obutategeeragana n’abalwadde oba ab’omu maka gaabwe
-
Okukola mu mbeera ez’obulabe oba ez’obwetaavu
Kikulu okutegeera ebizibu bino ng’tonnatandika kuyiga kwa ddaala ly’abazaalisa. Kino kijja kukuyamba okumanya oba oli mwetegefu okutuukiriza ebyetaago by’omulimu guno.
Mikutu ki egy’enjawulo mu by’obuzaalisa?
Ng’omaze okufuna eddaala ly’abazaalisa, osobola okweyongera mu mikutu egy’enjawulo. Egimu ku gyo mulimu:
-
Okuba omuzaalisa omukugu mu kujjanjaba abakyala abakulu
-
Okuba omuzaalisa omukugu mu kujjanjaba abaana
-
Okuba omuzaalisa omukugu mu by’obulamu bw’abantu
-
Okuba omuzaalisa omukugu mu kujjanjaba abalwadde ab’obulumi obw’amaanyi
-
Okuba omuzaalisa omukugu mu kujjanjaba abalwadde b’emitima
Buli mukutu gulina ebyetaago byagwo eby’enjawulo n’okwetaaga okweyongera okuyiga. Kikulu okulondawo omukutu ogutuukana n’ebyetaago byo n’ebyo by’oyagala.
Mu kufundikira, okuyiga eddaala ly’abazaalisa kwe kumu ku makubo ag’amakulu mu by’obulamu. Kwetaaga okwewayo n’okufuba, naye kireta empeera nnene mu ngeri y’okuyamba abalala n’okukola obulungi mu kitundu. Ng’olowooza ku kkubo lino, kikulu okukebera ebyetaago byo, obusobozi bwo, n’ebyo by’oyagala okukola mu bulamu.
Enkenennya: Ebiwandiiko ebiri mu kitundu kino bya kumanya kwokka era tebirina kutwaalibwa ng’amagezi ga by’obulamu. Tusaba obuuze ku musawo omukugu okulungamizibwa n’okujjanjabibwa mu ngeri etuufu.